Strategische planning waterbevoorrading

Waarom?

De afgelopen jaren kregen we in Vlaanderen verschillende keren te maken met droogteperiodes die een impact hadden op de waterbevoorrading. Zowel de collectieve bevoorrading, via de openbare waterbedrijven, als de individuele waterbevoorrading bij landbouwers, bedrijven en gezinnen staat onder druk. We moeten de waterbevoorrading in Vlaanderen robuuster maken om hier in de toekomst op in te spelen.

Een strategische visie en aanpak van de waterbevoorrading op Vlaams niveau is noodzakelijk.

Daarom staat er in het Vlaams regeerakkoord  en in de Waterbeleidsnota dat er een strategisch plan waterbevoorrading (SPW) opgemaakt zal worden.

Voor waterbevoorrading is er momenteel geen overkoepelende werking op Vlaamse niveau. We beschikken wel al over ‘delen van de puzzel’. Via deze nieuwe werking willen we een invulling geven aan deze strategische planning waterbevoorrading.

Waterbevoorrading?

Wat verstaan we onder waterbevoorrading? Waterbevoorrading omschrijven we als een stuurbaar systeem dat direct gebruik van water mogelijk maakt. De waterbevoorrading is met andere woorden:

• het leveren van kraanwater
• het oppompen van grondwater
• het capteren van oppervlaktewater
• het opslaan en gebruik van hemelwater
• het hergebruik van afvalwater

Water kan geleverd worden via een collectief systeem of via een individueel systeem. De openbare drinkwatervoorziening is een collectief systeem. Grondwater en hemelwater zijn dan weer typische voorbeelden van individuele bevoorradingsystemen. Al zou het voorzien van bijvoorbeeld hemelwater ook collectief georganiseerd kunnen worden. Voor het invullen van de watervraag kan gebruik gemaakt worden van grondwater, oppervlaktewater, afvalwater, hemelwater, ..

Opzet SPW

Met het SPW willen we de waterbevoorrading maximaal verzekeren, zodat de vraag en behoefte naar water op duurzame wijze kan worden ingevuld, nu en in de toekomst.

Het SPW moet de strategie uitzetten om antwoorden te kunnen bieden voor huidige knelpunten, maar ook voor toekomstige knelpunten die we nu al kunnen voorzien, zoals de klimaatverandering, demografische en socio-economische evoluties en de afhankelijkheid van naburige regio’s voor de waterbevoorrading. Het SPW zal ook nieuwe trends op het vlak van waterbevoorrading identificeren, om op die manier tot een visie te komen waaruit we engagementen of maatregelen kunnen formuleren voor verschillende overheden en stakeholders.

Krachtlijnen

Ondertussen zijn er twee krachtlijnen uitgewerkt:

1. De driestrapsstrategie. We zetten in op:
   1. het voorkomen van het watergebruik
   2. het beperken van het watergebruik
   3. het duurzaam en veilig invullen van het waterverbruik
2. Het juiste water op de juiste plaats op het juiste moment: we sturen aan op een bevoorrading die altijd de juiste kwaliteit water inzet, waar en wanneer het voor die toepassingen nodig is.

Hoe verloopt het project?

De droogte van de afgelopen jaren zorgden ervoor dat de focus van het SPW in 2019 en 2020 op de collectieve bevoorrading van drinkwater lag. Het luik ‘collectieve drinkwatervoorziening’, opgemaakt in nauw overleg tussen de waterbedrijven en de VMM, werd afgerond in 2020 (zie ‘projectupdate september 2020’)

Omdat het verhaal hiermee uiteraard niet eindigt, werd op 22 juni 2021 een kick-off-meeting georganiseerd waarop we samen met de verschillende stakeholders het plan van aanpak besproken hebben voor het vervolgtraject.  

Met het vervolgtraject willen we samen met onze stakeholders de volgende stappen zetten:

• Per bevoorradingstype maken we een startnota op met een typering van de bron/het aanbod, een knelpuntenanalyse en een respons – nu en in de toekomst.
• Deze startnota zal aan werktafels (kleine groepjes rond specifieke onderwerpen) grondig besproken en uitgewerkt worden. We voorzien 5 sessies per werktafel. Na 5 sessies willen we in juni 2022 landen met een conceptnota per werktafel.
• Die verschillende conceptnota’s zullen naast elkaar gelegd worden om de consistentie ervan te bekijken. Waar nodig zullen er aanpassingen gebeuren.

Voorziene timing om een eerste versie van het SPW afgerond te hebben is medio 2022.

SPW-werking als een cyclisch en dynamisch proces

Net als bv. de stroomgebiedbeheerplannen is het de bedoeling dat we het SPW cyclisch herzien, aanvullen of bijsturen waar nodig. 

Daarnaast is het belangrijk dat de verschillende acties en engagementen kunnen worden opgevolgd en nieuwe initiatieven kunnen worden gecapteerd, gebundeld en op elkaar afgestemd.

Opzet is dan ook om de werktafels op regelmatige basis te laten samenkomen via een platformwerking.