Ecologische herinrichting Schulensmeer geeft kansen aan natte natuur

Het Schulensmeer is een kunstmatige waterplas die ontstond door zandwinningswerken in de jaren 1970 en 1980. Het maakt deel uit van het gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) het Schulensbroek. Met een waterbergend vermogen van 11 miljoen m³ is dit het grootste GOG in beheer bij VMM. Het gebied is erkend als natuurreservaat en het terreinbeheer gebeurt door de lokale Natuurpunt-afdeling 'Vrienden van het Schulensbroek'.

Na het beëindigen van de zandwinningswerken bleven langs de oevers van het Schulensmeer hoge zandhopen liggen. Deze nemen ruimte voor water in en maken het gebied minder aantrekkelijk voor moeras- en weidevogels. Ook de ecologische toestand van het Schulensmeer laat te wensen over. Door de grote waterdiepte en steile oevers groeien er nauwelijks waterplanten. Regelmatig treedt er (blauwalgen)bloei op.

Bergen verzetten

In de loop van de komende twee jaar worden de oude zanddepots afgegraven om plaats te maken voor natte natuur. Met de vrijgekomen grond worden oevers afgeschuind en een deel van het Schulensmeer verondiept. Dit biedt tal van voordelen:

• Door het creëren van rietmoeras en het herstellen van natte graslanden, breidt het beschikbare leefgebied voor beschermde moeras- en weidevogels met 20 hectare uit. Hiermee geven we invulling aan de instandhoudingsdoelstellingen voor het Habitatrichtlijngebied Demervallei.
• In de zones met ondiep water die worden aangelegd, kunnen zich meer waterplanten vestigen. Dit zal een positief effect hebben op het onderwatermilieu. Waterplanten helpen immers het water helder houden en verminderen de kans op blauwalgenbloei.
• De ruimte die de zanddepots nu innemen, komt ter beschikking voor het bergen van overstromingswater. De capaciteit van het GOG wordt hierdoor uitgebreid met 275.000 m³.

Maar om dat alles te realiseren, moeten eerst bergen worden verzet. Letterlijk, want de zanddepots reiken tot 6 meter hoog en bevatten maar liefst 400.000 m³ zand. Het gaat dan ook om ingrijpende werkzaamheden die het uitzicht van de omgeving sterk zullen veranderen. Hieronder krijgt u alvast een idee van de uit te voeren werkzaamheden

Partnerschap

De inrichtingswerken worden uitgevoerd als onderdeel van het Europees gesubsidieerde project LIFE Delta. Binnen dit project slaan de Vlaamse Milieumaatschappij, Natuurpunt, het Agentschap voor Natuur en Bos en het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren de handen in elkaar om de natuurwaarden in de Demervallei tussen Diest en Schulen te herstellen en de recreatieve beleving te verhogen. Behalve de herinrichting van het Schulensmeer, plant de VMM nog een aantal ingrepen om de waterhuishouding in natuurgebieden te optimaliseren en de droogteproblematiek aan te pakken.

Timing van de werken

Vanaf 1 oktober wordt gestart met de terreinvoorbereiding. Afhankelijk van de weersomstandigheden is het einde van de werken voorzien in de loop van 2022.
Omdat er niet overal tegelijkertijd wordt gewerkt, blijft recreatie (wandelen, hengelen, watersport) mogelijk op en rond het Schulensmeer. Om veiligheidsredenen zullen een aantal wandelpaden tijdelijk niet opengesteld worden voor het publiek. Waar mogelijk worden omleidingen voorzien. Op verschillende plaatsen in het gebied worden infobordjes voor de bezoekers voorzien.

Wil je op de hoogte blijven van de werken? Neem dan zeker een kijkje op www.demerdelta.be of www.facebook.com/LifeDelta.