Overzicht van het meest recente nieuws en evenementen over grondwater.
Op de locaties waar PFAS opdook, moesten de meest acute problemen, risico’s en noden snel gedetecteerd worden. Daarom ondersteunde de VMM gebiedsgericht met een specifiek monitoringscampagne naar PFAS in de omgeving van de Oosterweelwerf. Tegelijkertijd moest de verspreiding van PFAS in het milieu in het algemeen beter in kaart gebracht worden. Daarvoor zette de VMM begin dit jaar ook een grootschalige monitoringscampagne op naar PFAS in oppervlaktewater, grondwater, drinkwater en afvalwater. De expertengroep baseert zich op de resultaten van deze metingen, samen met de kennis van andere instanties, om aanbevelingen te formuleren voor het PFAS-actieplan.
In februari 2020 was er al een PFAS-actieplan voor Vlaanderen opgemaakt, waar ook de VMM aan meewerkte. Na de vaststellingen op de Oosterweelsite stelde de Vlaamse Regering in juni 2021 een onafhankelijke opdrachthouder voor PFAS – Karl Vrancken – voor om het geheel te coördineren. Hij richtte een expertenwerkgroep op en leverde twee tussentijdse rapporten af. Een derde rapport verscheen vorige vrijdag 15 juli. De VMM brengt hier haar expertise in.
Net voor de zomer van 2021 werden bij de werken aan de Antwerpse Oosterweelverbinding PFAS vastgesteld. De stof leidde tot onrust en vragen. De Vlaamse Regering besliste daarom om het onderzoek gecoördineerd aan te pakken met partners en overheidsorganisaties, waaronder ook de VMM. Nu, één jaar later, brengen we in deze thematische nieuwsbrief een overzicht en stand van zaken rond de PFAS-problematiek en vooral de rol die de VMM hierin speelt.
De Vlaamse Milieumaatschappij maakte zopas de nieuwe metingen van de grondwaterstanden bekend. Daaruit blijkt dat in 54% van de meetplaatsen er een lage (36%) of zeer lage (18%) grondwaterstand wordt gemeten. 36% kent een normale grondwaterstand en 10% een hoge of zeer hoge grondwaterstand voor de tijd van het jaar. De meimaand was gemiddeld droger dan normaal, daardoor daalde in 86% van de meetplaatsen het grondwater. Ter vergelijking: op hetzelfde moment vorig jaar stond het grondwaterpeil op 51% van de meetplaatsen laag (23%) tot zeer laag (28%) voor de tijd van het jaar. In het warme voorjaar van 2020 stond het grondwaterpeil zelfs op 64% van de meetplaatsen laag (35%) of zeer laag (29%).
Door de droogte zakte het grondwater in Vlaanderen verder, dat blijkt uit het toestandsrapport van de Vlaamse Milieumaatschappij. Op 1 augustus vertoonde 79% van de meetplaatsen een lage (44%) tot zeer lage (35%) freatische grondwaterstand voor de tijd van het jaar. Ook de debieten van de onbevaarbare waterlopen zijn overal sterk gedaald. Op meer dan de helft van de meetplaatsen (53%) worden momenteel zeer lage en lage 14-daags gemiddelde debieten gemeten. Op 18% van de meetplaatsen worden zelfs historisch lage 14-daags gemiddelde debieten gemeten, met name op verschillende plaatsen in West-Vlaanderen, het Dender- en het Dijlebekken.
In de zoektocht naar milieudata is het niet altijd eenvoudig om door het bos de bomen te blijven zien. Je zocht misschien al eens naar het verschil in fijn stof uitstoot tussen de industrie en de gezinnen, maar zonder succes? Daalt of stijgt de gebruikte hoeveelheid kraanwater? Probeer onze milieudata-tool. We leggen je kort uit hoe je snel aan de slag kan.
De Vlaamse waterbedrijven melden dat ze voldoende watervoorraden hebben om de drinkwaterproductie te garanderen. Het kraanwaterverbruik stijgt, maar toont nog geen abnormaal hoog verbruik. De huidige droogte heeft daardoor voorlopig geen impact op de productie van kraanwater. Dat blijkt uit de geactualiseerde indicator bevoorrading kraanwater.
De nieuwe cijfers van de Vlaamse Milieumaatschappij tonen aan dat de voorbije droge weken gevolgen hebben voor de grondwaterstanden in Vlaanderen. Terwijl in april nog maar 51% van de meetplaatsen laag tot zeer lage grondwaterstanden telden voor de tijd van het jaar, is dat op 1 mei op 67% van de meetplaatsen. Dat is minder goed dan in 2021, maar vergelijkbaar met mei 2020 en dus minder dramatisch dan sommigen de voorbije dagen beweerden.
Tijdens het Congres Publieke Ruimte is de herinrichting van het speerpuntgebied Kalkense Meersen in de prijzen gevallen in de categorie 'landelijke projecten'. Het gebied in Laarne en Wichelen werd door de VMM en het Agentschap voor Natuur en Bos van een drooggepompt landbouwgebied omgevormd in een levend meersenlandschap, met als blikvanger een opnieuw opengelegde oude Scheldemeander.
De nieuwe cijfers van de Vlaamse Milieumaatschappij tonen aan dat de droge maand maart gevolgen heeft voor de grondwaterstanden in Vlaanderen. In 51% van de meetplaatsen worden lage (34%) tot zeer lage (17%) grondwaterstanden gemeten voor de tijd van het jaar. 40% vertoont een normale grondwaterstand en 9% kent een hoge (6%) tot zeer hoge (3%) grondwaterstand voor de tijd van het jaar. Op 10 april wordt voor de periode tot 20 april tussen 0,4 mm en 11,2 mm neerslag verwacht. "Dit toont nog maar eens aan dat de grondwaterstanden in Vlaanderen erg fragiel zijn en we alles op alles moeten blijven zetten om de Blue Deal verder uit te voeren op het terrein," reageert Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir.
