September mag dan wel zomers starten, de natte maand augustus deed de grondwaterspiegel in Vlaanderen verder stijgen. In 87% van de meetlocaties registreert de Vlaamse Milieumaatschappij normale, hoge tot zeer hoge grondwaterpeilen voor de tijd van het jaar. Bovendien vertoont de meerderheid van de meetplaatsen stijgende grondwaterpeilen, wat een atypische situatie is omdat in zomermaanden een dalende trend normaal is.
De Vlaamse Milieumaatschappij ziet het grondwater in heel Vlaanderen stijgen. In 79% van de meetplaatsen zijn er normale, hoge of zeer hoge grondwaterpeilen voor de tijd van het jaar. Voor de bodemverzadiging worden historisch hoge waarden opgetekend. De debieten van de onbevaarbare waterlopen namen zelfs met 200% toe in vergelijking met een maand geleden. De regen en frissere temperaturen van de maand juli hebben dus positieve gevolgen voor de natuur.
Sinds half mei is het droog en zonnig, wat voor een daling van de grondwaterstanden en debieten in de onbevaarbare rivieren zorgde. Door de recente en voorspelde regen dalen de grondwaterstanden minder snel en stijgen de debieten tijdelijk. De globale trend blijft echter dalend. Hoewel de situatie in juli vorig jaar minder rooskleurig was, blijft spaarzaam omspringen met ons water– zoals steeds – belangrijk.
De VMM voerde in 2022 een grootschalige monitoringscampagne uit naar PFAS in oppervlakte- en grondwater. De resultaten bevestigen dat PFAS wijdverspreid is in Vlaanderen. Gemeten concentraties zijn vergelijkbaar met die van onze buurlanden. Het voorkomen van PFAS heeft een duidelijke relatie met puntbronnen. In opdracht van de VMM analyseerde studiebureau Arche alle verzamelde meetgegevens in een onderzoeksrapport.
De tweede helft van mei was kurkdroog, maar door de natte lente zijn de grondwaterstanden begin juni in meer dan de helft van de meetplaatsen normaal voor de tijd van het jaar. Toch laat het uitblijven van regen de voorbije weken zich al voelen in de afvoeren en peilen van onze waterlopen en wordt tot 13 juni geen neerslag voorspeld. Demir: “Paniek is nergens voor nodig, de toestand is nog niet zorgwekkend. Spaarzaam zijn met water én verder investeren in onze Blue Deal blijft het ganse jaar nodig”.
Bier brouwen vergt heel wat water. Daarom werkt de Green Deal Brouwers sinds september 2018 aan een duurzamer watergebruik in het productieproces. Volgens hun nieuwe rapportering bespaarden ze in 2021 in totaal 569 466 m³ water. Sinds de start van de Green Deal Brouwers staat de teller op maar liefst 972 852 m³ minder waterverbruik of 389 olympische zwembaden.
April was een koude, natte maand. De vele regen en lage temperaturen zorgen ervoor dat de grondwaterstanden begin mei in meer dan de helft van de meetplaatsen hoog tot zeer hoog zijn voor de tijd van het jaar. De trend van maart zet zich zo verder. “Regenwater moeten we nu maximaal in de grond laten infiltreren, zeker in gebieden die zich daar perfect toe lenen. Met de Blue Deal werken we hier volop aan met natte natuurprojecten in gans Vlaanderen”, zegt Vlaams minister van omgeving Zuhal Demir.
Twintig Vlaamse steden en gemeenten zullen in de toekomst 70 miljoen liter drink- en grondwater per jaar besparen. Ze realiseren dit door regenwater op te vangen via gemeentelijke infrastructuur en te hergebruiken. Zo benutten ze een enorm potentieel aan regenwater dat anders in de riolering terecht komt. Eind 2022 ontvingen ze hiervoor een toegezegde investeringssteun van de Vlaamse Regering in het kader van de Blue Deal.
Waar een zeer droge maand februari nog voor lage grondwaterstanden zorgde, ziet de situatie er nu helemaal anders uit dankzij een zeer natte maand maart. Begin april zijn de grondwaterstanden in ongeveer de helft van de meetplaatsen hoog tot zeer hoog.
Na een verbetering in januari stelt de VMM nu een daling van het freatische grondwater vast. Op 5 maart vertoonde 82% van de meetplaatsen een lage (29%) tot zeer lage (53%) freatische grondwaterstand voor de tijd van het jaar. Begin februari ging dat maar om 37% van de meetplaatsen. Ook de 14-daags gemiddelde debieten van onze waterlopen dalen t.o.v. een maand geleden. Terwijl er begin februari nog op 60% van de locaties lage tot zeer lage 14-daags gemiddelde debieten voor de tijd van het jaar werden gemeten, gaat het nu over 91% van de meetplaatsen.
De VMM voert peilmetingen en kwaliteitsanalyses uit in de grondwaterlagen. Ze voert scenarioberekeningen uit met grondwatermodellen. Op deze manier worden de regionale grondwaterreserves vastgesteld. De VMM geeft advies bij vergunningen voor grondwater en int grondwaterheffingen.
Elke dag opnieuw werkt de Vlaamse Milieumaatschappij aan het milieu van morgen. Water, lucht en klimaat(adaptatie) zijn onze kerntaken.
