Hermeandering van de Oude Kale in Landegem (Deinze)
Herstel van historische ingreep
De kronkelende Oude Kale werd in de jaren 1980 rechtgetrokken en maakte plaats voor de verbreding van het Schipdonkkanaal. De grond die vrijkwam bij de verbreding werd o.a. gebruikt om delen van de voormalige meersen tussen de Brouwerijstraat in het zuiden en het centrum van Merendree ten noorden van Landegem op te hogen. Op die terreinen groeide een spontaan bos met vooral wilgen en vlieren.
25 jaar geleden werd de waterloop opnieuw verbreed en werden de oevers beschermd met doorgroeibetonplaten om een efficiënte doorvoer van water naar het waterproductiecentrum in Kluizen te garanderen. Dit had een negatieve invloed op de waterkwaliteit en biodiversiteit.
Overzicht van het nieuwe traject van de Oude Kale met links het Schipdonkkanaal en rechts de oude rechte loop
Betere leefomgeving voor fauna en flora
In 2017 rondde de VMM het beekherstel in het centrum van Landegem af. De Oude Kale werd 300 meter langer en kreeg natuurlijke oevers. Uit onderzoek weten we dat deze ingrepen zorgen voor betere waterkwaliteit en waterleven. Het zuurstofgehalte van het water is er sterk toegenomen. We zien dat er nieuwe plantensoorten zoals waterkers en allerlei oeverplanten groeien.
Hetzelfde effect verwachten we nu ook na de tweede fase. Nieuwe meanderbochten maken de Oude Kale ongeveer 400 meter langer. Door het kronkelende patroon varieert de stroomsnelheid en verbeteren de leefomstandigheden voor vissen en andere fauna en flora.
Aanpak van Japanse duizendknoop
De Japanse duizendknoop is heel aanwezig rond de Oude Kale. Het is een uitheemse plant die sterk woekert en inheemse plantensoorten verdringt. Langs een groot deel van de rechtgetrokken Oude Kale komt ze al voor en op sommige plaatsen zelfs tot de aanpalende tuinen.
Met het project hebben we sterk ingezet op de bestrijding van deze soort:
- Worteldeeltjes werden zoveel mogelijk verwijderd door de gronden te zeven.
- Terug opschietende planten bestreden we met elektrocutie, een natuurvriendelijke manier van bestrijden.
- Om te vermijden dat de plant zich verder uitbreidde over de aanpalende tuinen, groeven we een verticale folie rond de werkzone.
Aanpak van de Japanse Duizendknoop langs de oevers
Boscompensatie
De aanleg van het kronkelend traject ging ten koste van een deel van het bos. We rooiden alleen wat strikt noodzakelijk is voor een vlotte uitvoering van de werken. Tijdens de winter na dit project plantten we in de directe omgeving meer dan het dubbele van wat verdwijnt. Dat doen we op de gedempte rechte delen en op de aanpalende graslanden.
Graafwerken van het nieuwe traject van de Oude Kale
De VMM voerde deze werken uit in nauw overleg met De Vlaamse Waterweg (op wiens gronden de werken plaatsvinden), Natuurpunt (die het gebied beheert) en het Agentschap voor Natuur en Bos.
