Luchtkwaliteit in de Antwerpse agglomeratie – jaarrapport 2021

Uitgave 16-12-2022 – Dit rapport bespreekt de luchtkwaliteit in de Antwerpse agglomeratie in 2021. Zowel de gemeten concentraties van stikstofoxides, fijn stof en zwarte koolstof, als hun voornaamste bronnen worden besproken. Ook wordt in dit rapport het belang van houtverbranding en het effect van het invoeren van de lage-emissiezone onderzocht. Daarnaast is een korte bespreking van de PFAS-metingen op Linkeroever en de stofmetingen in kader van het stofactieplan voor de Oosterweelwerken opgenomen.

Luchtkwaliteit

Deel online

De voornaamste conclusies:

• De Europese grenswaarden voor NO₂, PM₁₀ en PM_2,5 werden gerespecteerd op de Antwerpse meetplaatsen in 2021. Maar de in 2021 verstrengde advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) werden overal overschreden.
• Verkeer en houtverbranding waren de belangrijkste uitstootbronnen in de Antwerpse agglomeratie:
• verkeer droeg voor 68% bij aan de uitstoot van stikstofoxiden, 37% van primair PM₁₀-fijn stof en 42% van elementair koolstof;
• huishoudelijke verwarming (meer bepaald houtverbranding) was de grootste bron voor primair PM_2,5-fijn stof (43%).
• Zowel de uitstoot als de concentraties zijn het laatste decennium sterk gedaald. Voor alle beschouwde polluenten (NO₂, PM₁₀ en PM_2,5, zwarte koolstof) zijn de jaargemiddelden in 2021 globaal iets hoger of gelijk zijn aan de jaargemiddelden van 2020. 2020 was echter een jaar waarin luchtconcentraties sterk waren beïnvloed door de COVID-maatregelen. In vergelijking met de jaren vóór 2020, vertonen alle beschouwde polluenten nog steeds een dalende trend.
• Naar aanleiding van de PFAS-problematiek rond het bedrijf 3M, heeft de VMM op Linkeroever enerzijds luchtmetingen van PFAS en anderzijds extra metingen van fijn stof in het kader van een stofactieplan opgestart in 2021.
• De invoering van de LEZ heeft ervoor gezorgd dat de concentraties zwarte koolstof lokaal extra daalden. Voor NO₂ zijn er geen eenduidige aanwijzingen dat de LEZ voor een extra lokale daling van de concentraties zorgde. De huidige beperkingen van de LEZ focussen voornamelijk op het terugdringen van de uitstoot van roetdeeltjes; het terugdringen van stikstofdeeltjes wordt belangrijker vanaf de volgende verstrenging in 2026.