Kansen en uitdagingen van het stroomgebied van de Rivierbeek
De dag bestond uit drie onderdelen: een update door de verschillende partners, interactie in drie 'break-out rooms' en een terreinbezoek.
Partners aan het woord
De VMM mocht de aftrap geven met een update van de waterkwaliteit in het gebied. De cijfers tonen aan dat er al veel vooruitgang is geboekt en dat er nog steeds hard wordt gewerkt om de reductiedoelstellingen voor verontreinigende stoffen te behalen.
Het thema landbouw werd uitgebreid besproken door de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en het departement Landbouw en Visserij. De sprekers presenteerden verschillende subsidiemaatregelen die kunnen bijdragen tot een verbetering van de waterkwaliteit, zoals beheerovereenkomsten, niet productieve investeringen en ecoregelingen.
De VLM gaf aansluitend nog een woordje uitleg over de landinrichting van de Brugse Veldzone. Daar zijn al heel wat projecten gerealiseerd, zoals de aanleg van faunapassages, oeverstroken en bufferbekkens gecombineerd met bijvoorbeeld een speelbos.
Het Agentschap voor Natuur en Bos lichtte de kansen voor de natuur en het visbestand toe. Uit de resultaten van het recente visonderzoek blijkt dat vooral de Rivierbeek het goed doet. In de Hertsbergebeek en de Ringbeek is er nog veel ruimte voor verbetering door het wegwerken van vismigratieknelpunten.
Het laatste punt op de agenda was droogte en waterschaarste. De Droogtecoördinator van de provincie West-Vlaanderen gaf meer uitleg over de mogelijkheden om water in het stroomgebied vast te houden en om overtollig water op piekmomenten op te slaan. Ook waterrecuperatieprojecten kunnen in de toekomst een belangrijke rol spelen.
Break-out rooms
Na een korte pauze was het tijd voor interactie in drie verschillende break-outsessies. De groep rond waterzuivering legde zich toe op het thema 'Huishoudens en bedrijven samen voor zuiver water'. Het gesprek focuste sterk op circulariteit en op de reductie van verontreinigende stoffen in het water, zoals stikstof en fosfor.
In de tweede groep was het centrale thema 'Waterzekerheid = waterveiligheid + waterbeschikbaarheid'. In kleine subgroepjes debatteerden de deelnemers onder meer over aandacht voor biodiversiteit, kansen voor natte natuur, mogelijke oplossingen voor watertekort, captatieverboden en de heroriëntatie van landbouwbedrijven. In alle besproken scenario's speelde samenwerking een centrale rol.
De derde en laatste groep focuste op de landbouw als belangrijke actor in het stroomgebied van de Rivierbeek. Uit deze gesprekken kwam één centrale gedachte sterk naar boven: landbouwers willen rechtszekerheid. Sensibiliseren, informeren, angsten wegnemen: die kernwoorden kwamen telkens terug. Tot slot boeken win-win-oplossingen voor landbouw én natuur de beste resultaten.
Terreinbezoek
In de namiddag reden de deelnemers met de bus naar verschillende projectlocaties, zoals de Velddambeek en de Hertsbergebeek die opnieuw meanderen doorheen het landschap. Aan de Hoogweg in Wingene hield de groep halt om het gloednieuwe bufferbekken te bekijken. Het uitgegraven zand werd hier gebruikt om een kunstmatige heuvel met een crossparcours en een hondenlosloopweide aan te leggen. Een mooi voorbeeld hoe waterberging, recreatie en natuur hier hand in hand gaan.
De laatste 'wandelstop' bracht de deelnemers naar het nieuwe bufferbekken aan de woonwijk Vorsevijvers. Daar hebben rioleringswerken ervoor gezorgd dat de Blauwhuisbeek niet langer een open riool is, maar proper hemelwater bevat. De beek kreeg bovendien natuurlijke oevers die de biodiversiteit bevorderen. Naast de woonwijk werd een overstromingsbekken uitgegraven.
Na de rondleiding waren de deelnemers nog welkom voor een afsluitende drink en werd teruggeblikt op een geslaagde en inspirerende dag. Op naar een derde Dag van de Rivierbeek in 2028?
