Water bufferen in de winter om droge zomer door te komen
Beheerders van het West-Vlaamse kustgebied zijn al langer op zoek naar duurzame alternatieve waterbronnen voor de landbouw. Samen met hen onderzoeken we momenteel in het kader van het Europese Interreg Noordzeeregioproject TOPSOIL wat de mogelijkheden zijn van bijvoorbeeld kreekruginfiltratie, een systeem dat al succesvol wordt toegepast in Nederland.
Kreekruginfiltratie
Kreekruggen zijn oude, met zand gevulde zeegeulen die als licht verhoogde ruggen boven het omliggende poldergebied liggen. Op deze plekken kan water gemakkelijker infiltreren en ligt de grondwaterspiegel hoger dan in de poelgronden. Hierdoor heeft het zoete infiltratiewater in de loop van de tijd het zoute water verdrongen en is een zogenaamde zoetwaterlens gevormd. In een kreekrug kan op relatief eenvoudige wijze de zoetwatervoorraad effectief vergroot worden. Om een idee te geven, een grondwaterstandverhoging van tien centimeter kan zorgen voor een toename van de zoetwaterlens van vier meter.
Conceptuele weergave van het KIS. Door zoet water te infiltreren in het winterhalfjaar groeit de zoetwaterlens (Vince et al, 2020)
Waterbeschikbaarheid in kaart gebracht
Om dat idee in de praktijk om te zetten, moeten we eerst meer informatie hebben over de ondergrond. In de zomer van 2017 heeft de VMM met behulp van een helikopter de verziltingsgraad al in kaart gebracht. Op basis van deze metingen en andere data hebben we nu ook kaarten kunnen opstellen die aangeven per gebied wat het potentieel is van mogelijke maatregelen om de waterbeschikbaarheid voor agrarische bedrijven te vergroten.
Vervolgens zijn we in dialoog gegaan met diverse actoren tijdens intensieve werksessies om voorwaarden te identificeren voor een duurzaam Kreekrug Infiltratie Systeem (KIS). Kreekruginfiltratie is in sommige gevallen duurder dan de huidige zoetwatervoorziening. Per geval is het belangrijk om alle elementen in het proces en van het betreffende perceel mee te nemen. Ondanks dat kreekruginfiltratie op het eerste oog duurder lijkt kan het toch een interessante maatregel zijn omdat het vrijwel gegarandeerd zoet water levert van een constante kwaliteit, ook in droge perioden en ook in de toekomst. Vervolgstudies zullen uitwijzen wat logische toepassingen zijn voor voldoende water en uiteindelijk genoeg voedselopbrengsten voor dit Vlaamse kustgebied.
