VMM werkt aan oplossing voor verdroging van het Schulensbroek
Het Schulensbroek ligt in een natuurlijke laagte in de Demervallei waar op korte afstand verschillende zijwaterlopen samenvloeien met de Demer binnen de Limburgse gemeenten Herk-de-Stad, Lummen en Halen. Het gebied is daarom van nature onderhevig aan overstromingen.
Grootste gecontroleerde overstromingsgebied
Met een waterbergend vermogen van 17 miljoen m³ is het Schulensbroek het grootste gecontroleerde overstromingsgebied (GOG) dat VMM beheert. Het gebied is aangeduid als Vogel- en Habitatrichtlijngebied. In de jaren '80 werd een deel van het gebied - het binnenbekken - omdijkt. De aanleg van waterbeheersingsinfrastructuur vergrootte de natuurlijke waterbergende capaciteit. In die tijd lag de focus op de technische aanpak van het waterbeheer en was er nog geen aandacht voor verdroging.
Hoewel er in periodes van hevige neerslag enorm veel water in het gebied komt, kampt het Schulensbroek met een structurele verdroging. Door ingrepen in het verleden is er een versnelde waterafvoer uit het gebied. Zo werden verschillende waterlopen verlegd en ingedijkt om te voorkomen dat water zich verzamelt in de laagst gelegen zones. Bij de aanleg van het GOG werd ook een pompinstallatie gebouwd die het buitenbekken van het GOG kunstmatig droog houdt wanneer het binnenbekken gevuld wordt.
Water sparen
VMM onderzocht met wetenschappelijke studies en modellen welke ingrepen nodig zijn om de natuurlijke sponswerking van het gebied te herstellen. De oplossing bestaat erin om opnieuw te zorgen voor natuurlijke watertoevoer. Het teveel aan water zal in de toekomst via een nieuwe aan te leggen omleidingsgracht door het Schulensbroek gevoerd worden. In plaats van het water te verpompen, kan het zelf een weg zoeken doorheen het buitenbekken. Dankzij een flexibel peilbeheer kan er zo in periodes van neerslag meer water opgespaard worden, waardoor het gebied minder snel uitdroogt tijdens droge zomers. Een bijkomend voordeel is dat de pompinstallatie minder vaak moet werken. Dit levert een belangrijke energiebesparing op en ook het visbestand zal er wel bij varen.
De oevers van de nieuwe omleidingsgracht richten we natuurvriendelijk in zodat de zeldzame grote modderkruiper – een beschermde vissoort – zich hier opnieuw thuis voelt. Ook enkele waterlopen en grachten maken we minder diep en we leggen poelen aan voor de kamsalamander.
De inspraakprocedure voor de omgevingsvergunning van dit project vindt plaats begin 2021. De uitvoering van de werken is voorzien tussen de zomer van 2021 en het voorjaar van 2022.
