Milieu-uitdagingen voor het energie-, mobiliteits- en voedingssysteem in Vlaanderen in beeld gebracht

Verbruiken we minder energie, daalt de uitstoot van schadelijke gassen door verkeer en is ons voedingssysteem duurzamer geworden? Ja, maar het is niet voldoende:

• We verbruiken 23% minder energie ten opzichte van 2000 om even productief te zijn. Maar onze economie blijft beduidend energie-intensiever dan onze buurlanden.
• Er is een duidelijke daling van de uitstoot van stikstofoxiden en fijn stof, maar transport blijft een belangrijke bron van schadelijke stoffen voor mens en milieu.
• In de jaren negentig zagen we in het voedingssysteem een sterke daling van de milieudruk door technologische vooruitgang en betere kennis, maar het tempo van verbeteringen in milieu-efficiëntie is afgezwakt.

Wat moeten we eraan doen?

We moeten onze systemen innoveren als we de draagkracht van onze planeet niet willen breken:

• Op vlak van energie, moeten we kiezen voor een combinatie van een hogere energie-efficiëntie, o.a. door de ontwikkeling van warmtenetten, en de verdere overschakeling op hernieuwbare energiebronnen zoals zonnestroom, bijkomende windenergie zowel op zee als op land, duurzaam geproduceerde biomassa, ….
• Wat mobiliteit betreft, is de opkomst van de elektrische fiets en auto, autodelen, telewerken … een goede evolutie. De overheid speelt, net zoals bij de andere systemen, een sleutelrol door te zorgen voor een breedgedragen langetermijnvisie, de nodige infrastructuur, de juiste prijssignalen en een regulerend kader voor innovatieve technologieën en nieuwe zakenmodellen.
• Het voedingssysteem heeft nood aan structurele innovatie. Duurzamere voedselproductie leidt bijvoorbeeld vaak tot hogere kosten voor de landbouwer. Een doorbraak kan er dan ook maar komen als de consument een prijs betaalt die de reële kosten dekt én als die prijs vertaald wordt in hogere marges voor de landbouwer.

Lees de Systeembalans 2017