Concentratie koolstofmonoxide (CO) in de omgevingslucht
- Koolstofmonoxide (CO) is een zeer giftig, kleur-, smaak- en reukloos gas en komt vrij bij onvolledige verbranding.
- CO verdringt zuurstof in het bloed, wat bij heel hoge concentraties (in slecht verluchte binnenruimtes) dodelijk kan zijn.
- De afgelopen decennia daalden de CO-concentraties in de omgevingslucht zeer sterk en werden de Europese grenswaarden en WGO-advieswaarden ruimschoots behaald in Vlaanderen. Daarom werden de CO-metingen in omgevingslucht eind 2022 stopgezet in Vlaanderen en worden de concentraties vanaf 2023 verder ingeschat via modellering.
- De modelkaart toont de hoogste concentraties rond (grote) steden, snelwegen en vooral in de Gentse kanaalzone nabij de belangrijkste Vlaamse industriële CO-bron.
Gezondheidseffect
Koolstofmonoxide (CO) is een zeer giftig kleur-, smaak- en reukloos gas. Binnenshuis, in slecht verluchte ruimtes, waar slecht werkende verbrandingstoestellen op basis van een vlam actief zijn, kan CO ontstaan bij een onvolledige verbranding. Via de ademhaling komt het in het bloed, waar het 200 tot 250 maal beter met hemoglobine bindt dan zuurstof en aanleiding geeft tot CO-vergiftiging. In eerste instantie krijgt men last van hoofdpijn, vermoeidheid, duizeligheid en misselijkheid, in een verder stadium kan het leiden tot coma en de dood.
CO-vergiftiging komt in de buitenlucht in Vlaanderen niet voor, omdat de concentraties veel lager zijn.
Doelstellingen
| Naam | Middelingstijd | Doelstelling |
|---|---|---|
| EU-grenswaarde vanaf 2005 | hoogste 8-uurgemiddelde van een dag | 10 mg/m³ |
| WGO-advieswaarde | 15 min |
100 mg/m³ |
| 1 uur | 35 mg/m³ | |
| 8 uur | 10 mg/m³ | |
| 24 uur* |
4 mg/m³ |
* 99e percentiel (3-4 overschrijdingen per jaar toegelaten).
Toestand in 2023
Wegens de gedaalde CO-concentraties de afgelopen decennia en aangezien we reeds lang de Europese grenswaarden en WGO-advieswaarden respecteren, zette VMM de CO-metingen eind 2022 stop.
Vanaf 2023 worden de CO-concentraties ingeschat via modellering.
In het algemeen zijn de gemodelleerde jaargemiddelden verhoogd in en rond stedelijke gebieden, langs snelwegen en in belangrijke industriële gebieden:
- De hoogste concentraties worden gemodelleerd in het noorden van de Gentse Kanaalzone (in de omgeving van het bedrijf ArcelorMittal).
- Daarnaast zien we ook verhoogde concentraties rond Antwerpen, Gent en Brussel.
- Dit weerspiegelt de rol van industrie, huishoudens en verkeer als belangrijkste bronnen.
Evolutie
Eind 2022 werden alle CO-metingen stopgezet in Vlaanderen. Aangezien de metingen al vele jaren zeer laag zijn en de Europese grenswaarden en de WGO-advieswaarden worden gerespecteerd, werd er beslist om de CO-metingen stop te zetten en toekomstige evoluties via modellering in te schatten.
Tussen 2002 (startjaar van de metingen) en 2022 (laatste meetjaar) daalden de CO-jaargemiddelden in Vlaanderen gemiddeld met 42 %.
Hoe pakken we dit aan?
Het Vlaams Luchtbeleidsplan 2030 bevat maatregelen voor de verbetering van de luchtkwaliteit in Vlaanderen. Voor CO werden geen specifieke maatregelen geformuleerd omdat de focus op stikstofoxiden en fijn stof ligt. Een aantal maatregelen uit het luchtbeleidsplan hebben wel een positieve impact op de uitstoot van CO. Voor de industrie kunnen er ook verplichtingen in de milieuvergunning worden opgenomen.
Meer informatie