Conclusies meting met remote sensing
Lees meer over het pilootproject uit 2019
Dieselgate blijft ons achtervolgen
Behalve de meest recente modellen, stoten wagens en bestelwagens op diesel in realiteit veel te veel stikstofoxiden uit: 3 tot 5 keer meer dan de theoretische normen. We zien hierin de gevolgen van het Dieselgate schandaal. Door gesjoemel van fabrikanten stoten deze voertuigen op de baan veel meer stikstofoxiden uit dan beloofd. Als de fabrikanten ervoor hadden gezorgd dat hun dieselvoertuigen in reële rijomstandigheden de Europese emissienormen respecteren, dan werden er in Vlaanderen maar liefst 70% minder stikstofoxiden uitgestoten en hadden we de luchtkwaliteitsnormen overal in Vlaanderen gerespecteerd.
De metingen tonen gelukkig ook een kentering aan vanaf Euro 6d(-temp) voertuigen. Hoewel de metingen nog beperkt waren in aantal lijken de meest recente diesels minder NOx uit te stoten dan hun voorgangers. Dit toont aan dat het gevoerde beleid na Dieselgate met verbeterde testprocedures zijn vruchten kan afwerpen. We moeten hierop blijven inzetten zodat toekomstige voertuigen in realiteit de beloofde uitstootwaarden effectief halen. Belangrijk hierbij is dat deze voertuigen ook betrouwbaar en proper blijven en geen nieuwe achterpoortjes worden gevonden. Zo bevat de studie ook indicaties van verschillende gebreken in de huidige Europese wetgeving en testprocedures op basis waarvan het risico blijft bestaan dat fabrikanten voertuigen verkopen die in de praktijk problematische emissies veroorzaken. We moeten daarom blijven opvolgen of de huidige en volgende generaties Euro 6d hun beloftes waarmaken. Niet in het minst is dit nodig bij dieselvoertuigen, die wettelijk gezien nog steeds meer stikstofoxiden mogen uitstoten dan benzinevoertuigen en die sterk afhankelijk zijn van dure en complexe emissiecontrolesystemen. Daarnaast moeten we ervoor zorgen dat de laatste wettelijke achterpoortjes gesloten worden. Vlaanderen zet zich daarom in voor een betrouwbare nieuwe emissiestandaard, zodat alle toekomstige Euro 7-voertuigen betrouwbaarder en beter zullen presteren.
Kleine groep fraudeurs zorgt voor overmatig veel luchtverontreiniging
We zien in de metingen ook een kleinere groep voertuigen (5 à 10% van onze vloot of ongeveer 300.000 voertuigen) met zeer hoge emissies. Naarmate de meeste nieuwe voertuigen gaandeweg properder worden, weegt de bijdrage van die kleine groep vuile voertuigen steeds zwaarder door. Het kan gaan om gebrekkig onderhoud, maar vaak is er ook fraude in het spel.
Eén Euro VI vrachtwagen die zijn katalysator uitschakelt om onderhoudskosten te besparen, stoot evenveel stikstofoxiden uit als 15 reglementaire vrachtwagens. Op basis van de metingen schatten we dat 5 à 10% van de vrachtwagens die rondrijden in Vlaanderen AdBlue fraude pleegt (= uitschakelen katalysator).
Ook eigenaars van personenwagens durven frauderen met illegale aanpassingen zoals het verwijderen van hun roetfilter. Zo zien we dat binnen de groep dieselwagens die zou moeten zijn uitgerust met een roetfilter ruim 80% van de fijn stof uitstoot afkomstig is van slechts 10% probleemvoertuigen. Op die manier stoten ze meer dan honderd keer zo veel fijn stof uit.
Tot voor kort bleef zulke fraude veelal onzichtbaar. Dankzij remote sensing en verbeterde testprocedures tijdens wegkantcontroles en tijdens de periodieke keuring kunnen we een halt toeroepen aan deze fraude en veel milieu- en gezondheidswinst boeken.
Onderstaande figuur toont in het groen wat de uitstoot zou zijn indien er geen probleemvoertuigen zouden zijn (daarmee verstaan we voertuigen die het veel slechter doen dan vergelijkbare voertuigen). Dit is weergegeven als de gemiddelde emissie van een normaal voertuig in werkelijk verkeer. In het donkerrood zien we hoe de uitstoot van een kleine groep van 5 à 10% probleemvoertuigen de gemiddelde uitstoot sterk doet toenemen. Hieruit zien we dat we een zeer grote milieuwinst kunnen boeken door een kleine groep probleemvoertuigen aan te pakken. Binnen de groep van oudere dieselwagens en -bestelwagens zien we een algemeen probleem van hoge uitstoot van stikstofoxiden (oranje). Die emissies kunnen dus niet worden toegeschreven aan een kleine groep probleemvoertuigen.
Uitstoot verschilt van plaats tot plaats
Het emissiegedrag van voertuigen verschilt van plaats tot plaats op basis van de rijomstandigheden. Dezelfde voertuigen veroorzaken in de stad niet dezelfde uitstoot als op de snelweg. Zo zien we dat benzinewagens gemiddeld minder stikstofoxiden uitstoten tijdens stadsverkeer in vergelijking met snelwegen en recente dieselvoertuigen net meer. Tijdens de meetcampagne werd er zowel in de stad, de buitenwegen als op snelwegen gemeten. Dat is belangrijk om een volledig beeld op te bouwen van de emissieprestaties van voertuigen. Bovendien heeft elke Vlaming, ongeacht waar die woont, recht op gezonde lucht.
Download de volledige onderzoeksrapporten:
