Aanvullende informatie hittegolven en andere temperatuurextremen
Definitie en karakteristieken van hittegolven
In een opwarmend klimaat is het belangrijk om niet enkel te kijken naar het aantal dagen waarop extreme temperaturen worden bereikt, maar ook naar het voorkomen en de karakteristieken van langdurige warme periodes. Zo’n periodes noemen we hittegolven, en definiëren we als een periode van minstens 5 opeenvolgende dagen waarin de maximale dagtemperatuur telkens 25 °C of meer bedraagt, en waarin bovendien minstens 3 dagen lang de temperatuur zelfs boven de 30 °C stijgt (definitie overgenomen van het KMI).
Niet enkel het aantal hittegolven in een jaar is daarbij relevant, maar ook de karakteristieken van die hittegolven:
- de lengte of het aantal dagen tijdens hittegolven in een jaar;
- het gewicht of de mate waarin de dagelijkse maximumtemperatuur boven de 25 °C uit stijgt tijdens hittegolven (overschrijding opgeteld voor alle hittegolfdagen in een jaar);
- en de intensiteit of de verhouding tussen het gewicht en de lengte van hittegolven in een jaar. Dit geeft de mate weer waarmee de maximumtemperatuur van een gemiddelde hittegolfdag in een specifiek jaar de drempel van 25° C overschreed.
Temperatuurextremen in Europa
De schadelijkste klimaateffecten in Europa worden verwacht van de toegenomen frequentie en intensiteit van extreme gebeurtenissen zoals hittegolven. Sinds 1950 werd Europa in 14 jaren geconfronteerd met extreme (intense en langdurende) hittegolven, waarvan de meeste plaatsvonden na 2000: 2003, 2006, 2007, 2010, 2014, 2015, 2017, 2018 en 2019. Dit laatste jaar sneuvelde in heel wat Europese landen het record van de maximaal gemeten dagtemperatuur.
Vooral de laatste 2 decennia blijkt de zomertemperatuur op land binnen Europa sterk toegenomen, evenals het aantal hittedagen (maximumtemperatuur >35 °C), tropische nachten (minimumtemperatuur >20 °C) en hittegolven. Zo is de gemiddelde lengte van zomerse hittegolven in West-Europa verdubbeld sinds 1880, en de frequentie van hittedagen zelfs verdrievoudigd.
Dagen en langere periodes met erg lage temperaturen zijn dan weer minder frequent geworden.
Om de vier jaar brengt het Europees Milieuagentschap (EMA) een rapport uit dat op basis van indicatoren de actuele toestand en mogelijke veranderingen in klimaattoestand, impact en kwetsbaarheid voor Europa in kaart brengt. Het meest recente rapport dateert van januari 2017: Climate change, impacts and vulnerability in Europe 2016.
