"In deze job voel ik me thuis"

Op zoek naar sporen in het IJzerbekken

Als rattenbestrijder in het IJzerbekken is Aäron actief langs de IJzer, maar ook de Lovaart en een aantal andere belangrijke waterlopen en hun buffers behoren tot zijn werkgebied. Hier zijn muskusratten immers niet welkom. ‘’Muskusratten veroorzaken graafschade aan de oevers van allerlei beken en rivieren. Daardoor kunnen oevers inzakken en kan bijvoorbeeld een dijkbreuk ontstaan. Ook de schade aan landbouwgewassen valt niet te onderschatten. Om muskusratten te vinden, gaan we op zoek naar de sporen die ze achterlaten. Dit doen we door beken of rivieren af te lopen, af te varen met een kano of een boot. Die sporen kunnen bijvoorbeeld schuin afgebeten rietwortels zijn of voedselbedjes, uitwerpselhoopjes, afgebeten gras op de oever of afgebeten landbouwgewassen zoals tarwe, bieten en maïs. Als we zo’n sporen vinden, gaan we op zoek naar de ingangen van de burcht van de ratten, waarna we deze afstellen met vangmateriaal. Dit doen we door de oever af te tasten met onze voeten. Dat is niet altijd even simpel omdat elke beek of rivier anders is.”

Het vangen van muskusratten

Met verschillende soorten klemmen vangen we de ratten op een diervriendelijke en verantwoorde manier.

De muskusrat is een beverachtige en is wel 40 centimeter groot. Hoe vang je zo’n rat? “Dat gebeurt op verschillende manieren,” legt Aäron uit. “Wij werken naargelang de situatie met verschillende soorten vangmateriaal. Meestal werken we met conibear-klemmen. Dit zijn veerklemmen die wij voor de ingangen van de muskusrattenburcht plaatsen. Verder gebruiken we soms een grondklem voor stenige bodems of grote ingangen. Vaak leggen we ook speciaal ontworpen fuiken ter ondersteuning bij ons materiaal. Al ons materiaal gebruiken we trouwens altijd onder water. Alleen in het voorjaar, tijdens de trek van de muskusratten, gebruiken we lokaas-klemmen. Die plaatsen we op de oevers om voorbij trekkende muskusratten te vangen die nog geen vaste stek hebben. Wij werken overigens volgens bepaalde regels om de muskusratten op een gerichte, diervriendelijke en verantwoorde manier te vangen. Ik zie graag dieren. Ik vind het ook belangrijk om de ratten met respect te vangen en zo weinig mogelijk nevenvangsten te hebben.”

Goede samenwerking

Samenwerking is bij de rattenbestrijding zeer belangrijk. “We trekken er meestal op uit met twee bestrijders, maar we maken deel uit van een ploeg. Ons team telt zes medewerkers en één ploegbaas. We komen allemaal heel goed met elkaar overeen en er is altijd een goede samenwerking. Als het nodig is, staan we altijd voor elkaar klaar. Af en toe wordt er ook al eens gelachen. Zo had mijn ploegbaas een tijdje geleden heel wat plezier toen ik niet meer uit onze kano geraakte. Wat ik ook deed of probeerde, ik geraakte er niet uit. Met veel hulp en trekwerk van mijn ploegbaas ben ik er dan toch uitgeraakt. Dankzij samenwerking hé. Samenwerking gebeurt trouwens niet alleen intern, maar ook extern. Zo hielpen we al met een aantal projecten van het Instituut voor Natuur en Bos en boden we ondersteuning aan bij de rattenbestrijders van de provincie West-Vlaanderen.”

Toewijding voor ons werk

Ik kan echt genieten van het wisselen van de seizoenen. 

Aäron doet zijn job met de nodige trots. “Twee keer per jaar krijgen we een controle door een interne ploeg rattenbestrijders van de VMM. Ik ben trots dat we nog nooit negatief uit zo’n controle zijn gekomen. Dit komt dankzij de goede samenwerking binnen onze ploeg en de toewijding die we allemaal hebben voor ons werk. We zijn dan ook een IJzer-sterk team! Het is hoe dan ook een mooie job. Ik geniet ervan om altijd buiten in de natuur te werken. Bovendien doen we iets goed voor onze waterlopen én voor ons leefmilieu. We hebben een behoorlijk groot werkgebied en we komen dus op heel wat verschillende plaatsen. Zelf kan ik echt genieten van bijvoorbeeld het wisselen van de seizoenen. We zien de eerste boerenzwaluwen aankomen in de lente en we zien ze enkele maanden later ook terug vertrekken. Spijtig genoeg merken we ook meer en meer de klimaatverandering op.”

Ecologisch en innoverend

We werken met een ratten-app waarin we alle info vanop het veld registreren.

“Ik werk heel graag voor de VMM. Ik heb hier werkzekerheid en ontvang een mooi loon. Bovendien ben ik zelf veel bezig met het leefmilieu en ik ben dan bijvoorbeeld ook erg trots dat mijn werkgever investeert in ecologische oplossingen. Zo hebben we een workshop gehad in ‘ecodriving’. Bedoeling was om je rijstijl met de auto zo aan te passen dat je zo weinig mogelijk brandstof verbruikt. Het zijn kleine dingen die toch een verschil maken,” vertelt Aäron, die ook weet dat de VMM innoveert op vlak van rattenbestrijding. “We werken momenteel met een ratten-app op onze smartphones waar we al onze informatie van in het veld op ingeven. Dit helpt ons om heel gecoördineerd en efficiënt te werken. Men werkt ondertussen ook aan systemen om bijvoorbeeld muskusratten op te sporen via DNA in waterstalen. Daarnaast lopen er ook testen om te werken met slimme klemmen die digitaal melden wanneer de klem gesprongen is of als er een muskusrat gevangen is.”

Burgerwetenschapper

Buiten zijn job als muskusrattenvanger is Aäron zeer actief als strandjutter en strandgids. Al ruim vijftien jaar wordt hij op die manier geconfronteerd met allerlei wereldproblemen, voornamelijk klimaatverandering, bijvangst en plasticvervuiling. Deze hebben een grote impact op de gezondheid van onze oceaan. “Door verhalen te vertellen over deze onderwerpen, mijn ontdekkingen, bevindingen en acties probeer ik burgers en politici bewust te maken, te inspireren en te motiveren om mee te werken om onze wereld een betere plek te maken voor iedereen.” Aäron is ook teamlid bij de ngo Circle of Sustainable Europe. Ook is hij burgerwetenschapper en vrijwilliger van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en de Belgische strandwerkgroep, waar hij een expert is in marien afval en onderzoek doet naar trans-Atlantische objecten en uitheemse soorten. “Daarnaast ben ik actief in allerlei opruiminitiatieven en ben ik een boek aan het schrijven. Met alles wat ik doe, is de dag meestal te kort voor mij,” lacht Aäron.