Bram Vogels: “Eén beeld zegt meer dan 1000 woorden”

Met de grote overstromingen van in juli moeten we niet ver zoeken om het belang van een goed waterbeleid te illustreren. Wallonië werd het zwaarst getroffen, maar ook in Vlaanderen viel het water met bakken uit de lucht. Met zijn team treedt Bram op om de overstromingsgebieden in beeld te brengen, om de negatieve impact van dergelijke regenval te verkleinen en om inzicht te krijgen in zaken zoals overstroming en droogte. Dat gaat van informeren en adviseren over o.a. klimaatrobuust bouwen, tot studies en beleidsmatig werk.

Wandelen en reizen

Dankzij het huidige thuiswerken trek ik ’s morgens voor mijn werkdag regelmatig op wandel door de Kalmthoutse Heide.

“Ik ben in 2006 aan de slag gegaan bij de VMM,” opent Bram Vogels zijn verhaal. “Na mijn studies tot bio-ingenieur heb ik eerst bij een studiebureau gewerkt. Ook daar werkte ik al rond milieueffectenrapporten, dus het streven naar duurzaamheid zat er toen al in. Na een jaartje ben ik dan ‘verhuisd’ naar mijn huidige werkgever, waar ik na al die jaren nog altijd bijzonder trots op ben. In mijn vrije tijd ben ik ook veel bezig met milieu en natuur. Dankzij het huidige thuiswerken trek ik ’s morgens voor mijn werkdag regelmatig op wandel door de Kalmthoutse Heide. Dat is vlakbij waar ik woon.”

Team met overtuiging

Bram stuurt vandaag een team van zes medewerkers aan. “Ook zij zijn allemaal sterk begaan met het leefmilieu. Ter illustratie: niemand komt met de auto naar het werk. We werken vanuit Brussel en iedereen komt met het openbaar vervoer of met de fiets. Ik hoef je niet te vertellen dat mijn teamleden hun job met veel overtuiging doen. En door de coronacrisis werken we vandaag zelfs van thuis uit, dus zonder trein of fiets. De meest milieuvriendelijke verplaatsing is geen verplaatsing. Dat regelmatig thuiswerk een blijver is, weten we al langer dan vandaag.”

Adviesverlening

Het kaartmateriaal en de basisdata waarop we ons advies baseren, is sterk verbeterd.

“Ons werk bestaat sinds mijn beginjaren uit onder meer adviesverlening. Alles draait rond de watertoets. Dat is een instrument dat alle vergunningen en plannen controleert om na te gaan of er geen negatieve effecten op het watersysteem zijn. Dat kan gaan van overstromingen en droogtes tot structuurkwaliteit van waterlopen of het terug openleggen van waterlopen. Een deel van de adviesverlening kan hierdoor fouten uit het verleden terug rechttrekken. Het is heel divers werk met veel verschillende types van projecten."

"Daarnaast is ook de informatie waarop we ons baseren sterk geëvolueerd. Onze modellen worden steeds verder geoptimaliseerd en we hebben recent gebiedsdekkende modelleringen opgemaakt voor wateroverlast als gevolg van bijvoorbeeld zeer zware neerslag. Het kaartmateriaal en de basisdata waarop we ons advies baseren, is dus sterk verbeterd. Daarnaast is klimaatverandering een onderwerp waar steeds meer informatie over te raadplegen valt. We houden hier in onze adviesverlening dan ook al veel jaren rekening mee om te garanderen dat projecten in de toekomst ook geen negatieve effecten op het watersysteem veroorzaken,” aldus Bram.

Beleidsmatig werk

We zijn geëvolueerd van een groep adviseurs naar een team dat projecten maximaal afstemt op oplossingen voor het watersysteem.

“Behalve adviesverlening doen we ook beleidsmatig werk en zetten we in op vooroverleg met initiatiefnemers. We zijn geëvolueerd van een groep adviseurs naar een team dat projecten maximaal afstemt op oplossingen voor het watersysteem. In alle eerlijkheid: vroeger hadden we hier gewoon geen tijd voor. We hebben dus keuzes moeten maken en prioriteiten moeten stellen. De combinatie van enerzijds beleidsmatig werk en anderzijds het inhoudelijk opvolgen van dossiers, maakt dat we een goede afstemming kunnen garanderen tussen regelgeving en praktijk. Op basis van uitgevoerde studies, ervaringen en evaluaties kunnen we zo gerichte voorstellen formuleren om het beleid aan te passen. Het is natuurlijk aan de Vlaamse Regering om de finale beslissingen te nemen. Belangrijk voor de watertoets is het in kaart brengen van overstromingsgebieden en de uitrol van preventieve maatregelen om gebouwen te beschermen bij wateroverlast. Om alles in kaart te brengen, werken we met drones. Het beeldmateriaal dat we daarbij bekomen, geeft zelfs veel meer informatie vrij dan zorgvuldig en modern uitgetekende plannen.”

Pionier in drones

“Wat betreft het gebruik van drones waren we bij de VMM trouwens een pionier. De regelgeving was nog maar pas goedgekeurd en wij gingen er meteen mee aan de slag. Bij de recente overstromingen zijn die toestellen ook heel waardevol geweest. Natuurlijk moeten de weersomstandigheden meezitten om zo’n drone de lucht in te kunnen sturen, maar in juli 2021 is gebleken dat drones heel lokaal en gericht kunnen ingezet worden wanneer andere beeldvorming via helikopters of vliegtuigen niet mogelijk is."

"Aanvullend hierop hebben we ook een algoritme mee helpen ontwikkelen voor het detecteren van overstromingen op satellietbeelden. Onze meetinstallaties geven als eerste aan als er ergens een waterpeil te hoog gaat of staat. Door daar dan onze drones in te zetten, krijgen we een globaal overzicht. Zowel tijdens als na de crisis worden de beelden gebruikt voor analyse. ‘Een beeld zegt meer dan 1.000 woorden,’ zegt men. En daar zit waarheid in.”

Bekijk hieronder een compilatie van enkele luchtbeelden, gefilmd door de droneteams van Bram boven het Schulensbroek en het Webbekoms Broek tijdens de intense regenval van juli 2021:

Meer weten over de overstromingsgevoeligheid in jouw regio? 
Surf naar www.waterinfo.be/watertoets.